Aktualności
PIERWSZY RAZ W SĄDZIE- co warto wiedzieć?
- STRÓJ- powinien być stosowny, czyli okazujący powagę Sądowi. Strój i obuwie sportowe nie są wskazane, tak samo jak duże dekolty, zbyt krótkie spódniczki/ sukienki, krótkie spodenki. Całość powinna być czysta, skromna i schludna.
- DOWÓD OSOBISTY/ PASZPORT- należy go wziąć ze sobą, gdyż Sąd każdorazowo sprawdza tożsamość osób znajdujących się na sali sądowej (z wyjątkiem publiczności).
- ZWRACANIE SIĘ DO SĄDU- gdy mówimy do Sądu, odpowiadamy na pytania Sądu- zawsze wstajemy ( za wyjątkiem sytuacji, gdy Sąd zezwoli danej osobie zwracać się do niego z pozycji siedzącej);
- udzielając odpowiedzi na pytania należy wstać i udzielać konkretnej odpowiedzi na pytanie ( gdzie, kiedy, itd.);
- nie należy żartować, ironizować, komentować na głos wypowiedzi innych osób, śmiać się. Należy kontrolować swoje emocje;
- W przypadku, gdy pytania zadaje Ci pełnomocnik/ obrońca lub strona przeciwna, odpowiadając zawsze staraj się zwracać się bezpośrednio do Sądu;
- Zwracaj się: „ Wysoki Sądzie” lub „Proszę Sądu”. (nie zwracaj się do Sądu pani sędzino, panie sądzie, proszę pana, proszę pani).
- PRZESŁUCHANIE– nie należy wygłaszać subiektywnych opinii i ocen, należy przytaczać fakty – tylko o co wiesz lub widziałeś.
- Jeśli czegoś nie pamiętasz to powiedz. Masz prawo nie pamiętać lub nie wiedzieć.
- Nie należy kłamać.
Jeśli masz wątpliwości, jak zachować się w Sądzie, na co zwrócić uwagę, o czym i jak mówić, aby nie pogorszyć swojej sytuacji procesowej- najlepiej zwróć się do swojego adwokata.
Sala rozpraw, czyli gdzie usiąść w Sądzie ?
PORWANIE A UPROWADZENIE RODZICIELSKIE
Częstokroć niesłusznie używa się zamiennie pojęć porwanie rodzicielskie i uprowadzenie rodzicielskie. Otóż w świetle przepisów prawa mają one odmienne znaczenie.
Porwanie rodzicielskie ma miejsce wtedy, gdy obojgu rodzicom przysługuje pełnia praw rodzicielskich, ale jeden z nich bez woli i wiedzy drugiego pod pretekstem realizacji kontaktów wywozi lub zatrzymuje małoletnie dziecko na stałe. Co więcej, często nie informuje o miejscu pobytu dziecka, tym samym uniemożliwiając lub de facto pozbawiając rodzica wiodącego (opiekuna) możliwości utrzymania kontaktu z małoletnim zgodnie z zakresem ustalonym przez Sąd, bądź ugodą rodzicielską.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wyżej opisane działanie nie wyczerpuje znamion przestępstwa, stąd wezwana Policja prawdopodobnie nie będzie miała podstaw do interwencji.
Podkreślić trzeba, że porwanie, jak i uprowadzenie rodzicielskie są rażącymi naruszeniami władzy rodzicielskiej.
Uprowadzenie rodzicielskie ma miejsce, gdy rodzic mający odebrane prawa rodzicielskie zabiera dziecko wbrew woli i wiedzy drugiego rodzica. Takie działanie jest przestępstwem ściganym z urzędu na mocy art. 211 k.k., który stanowi, że „Kto, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Warto wskazać, iż istnieją dwa poglądy w doktrynie dotyczące sytuacji opisanej w art. 211 k.k.
Pierwszy pogląd zakłada, że porwanie rodzicielskie może mieć miejsce wyłącznie w sytuacji, kiedy nastąpiło odebranie praw rodzicielskich lub ich ograniczenie. Kiedy z kolei jeden z rodziców zatrzymuje dziecko wbrew woli drugiego, zgodnie z tym poglądem nie dochodzi do porwania rodzicielskiego, ponieważ rodzic przetrzymujący dziecko ma takie same prawa do opieki, jak drugi rodzic.
Drugi pogląd kiedy oboje rodziców ma władzę rodzicielską nad dzieckiem, o kwestiach takich, jak np. miejsce, w którym przebywa dziecko, powinni oni rozstrzygać wspólnie. Według niego, jeśli rodzic posiada nawet pełnię praw rodzicielskich, ale przetrzyma dziecko wbrew wiedzy i woli drugiego rodzica, może odpowiadać na podstawie artykułu 211 Kodeksu karnego.
Różnice występujące między porwaniem rodzicielskim a uprowadzeniem wskazane są w orzecznictwie. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2019 r., [I KZP 7/19] dopóki rodzicowi przysługuje pełnia władzy rodzicielskiej, nie może on zostać podmiotem przestępstwa z art. 211. k.k. Sprawcami tego przestępstwa mogą być zatem wyłącznie ci, którzy władzy rodzicielskiej zostali pozbawieni lub ich władza została zawieszona.
Różnice między porwaniem rodzicielskim oraz uprowadzeniem rodzicielskim zawiera także Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1979 r., [VI KZP 15/79]. Stwierdzono w niej, że w przypadku porwania rodzicielskiego dziecko zabiera rodzic, któremu przysługuje pełnia praw rodzicielskich. Uprowadzenie rodzicielskie zgodnie z tą uchwałą występuje natomiast w sytuacji, kiedy prawa rodzicielskie rodzica zabierającego dziecko zostały odebrane lub ograniczone
Porwanie rodzicielskie- możliwe działania do wykonania
KROK PIERWSZY- próba wszczęcia przed sądem opiekuńczym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu dziecka – procedury ustalenia miejsca pobytu dziecka. W celu szybkiego ustalenia miejsca pobytu warto skorzystać z usług detektywa,
KROK DRUGI- ograniczenie albo całkowite pozbawienia praw rodzicielskich sprawcy porwania rodzicielskiego.
Przetrzymywanie dziecka przez rodzica bez woli i wiedzy drugiego to przykład nadużycia władzy rodzicielskiej, co kwalifikuje się do wnioskowania przez rodzica, którego pozbawiono kontaktu z dzieckiem, o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej z powodu drastycznych nadużyć.
KROK TRZECI- nakaz wydania dziecka, co po ograniczeniu lub pozbawieniu praw nie powinno od strony prawnej stanowić problemu.
Zawsze warto mieć na względzie dobro dziecka – to ono jest w tym sporze między rodzicami najbardziej poszkodowane.
UPROWADZENIA MIĘDZYNARODOWE
Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę to umowa międzynarodowa sporządzona w Hadze dnia 25 października 1980 r., jej celem jest regulowanie kwestii takich jak porwania rodzicielskie. Przepisy w niej zawarte mają przeciwdziałać negatywnym skutkom międzynarodowych uprowadzeń dzieci. Postępowania wszczynane na podstawie przepisów Konwencji mają na celu powrót do stanu faktycznego, istniejącego przed uprowadzeniem lub bezprawnym zatrzymaniem. Zatem głównym celem konwencji nie jest rozstrzygnięcie, przy którym z rodziców dziecko ma pozostać.
DOZÓR ELEKTRONICZNY
Dozór elektroniczny, czyli tzw. obrączka jest kontrolą zachowania Skazanego przy użyciu środków technicznych. Przepisy regulujące ww. instytucję zawarte są w Kodeksie karnym wykonawczym
(art. 43a- 43 zae k.k.w.).
Główną zaletą dozoru elektronicznego jest fakt, iż umożliwia on osobie skazanej, wobec której prawomocnie orzeczono karę pozbawienia wolności odbycie tejże kary w warunkach wolnościowych, w miejscu jej zamieszkania. Zastosowanie “obrączki”, w szczególności pozwala na zachowanie więzi rodzinnych, sprawowanie bezpośredniej opieki nad dziećmi, wykonywanie pracy zawodowej, a przede wszystkim pozytywnie wpływa na jej resocjalizację.
Sąd udzielając zezwolenia na odbywanie kary w tym systemie poucza Skazanego o jego obowiązkach, w szczególności o konieczności przestrzegania przez niego harmonogramu. Następnie Skazanemu zostaje założony na nogę lub rękę, niekrępujący nadajnik radiowy, a w miejscu jego zamieszkania montuje się urządzenie monitorujące.
W sytuacji, gdy Skazany nie przestrzega zasad udzielonego dozoru oraz ustalonego harmonogramu, o każdym naruszeniu powiadamiany jest sędzia i kurator sądowy.
- Kto może ubiegać się o dozór elektroniczny?
Art. 63la k.k.w. stanowi, że Sąd penitencjarny może udzielić Skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące przesłanki:
- orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza jednego roku i 6 miesięcy (stosuje się odpowiednio, gdy skazanemu wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno, nieprzekraczających w sumie jednego roku i 6 miesięcy),
- nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64§ 2 Kodeksu karnego (recydywa wielokrotna),
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
- pełnoletnie osoby zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę ( art. 43h § 3)
- zostały spełnione warunki techniczne (art. 43h §1).
Art. 43 lb k.k.w. stanowi, że osoby wobec których orzeczono zastępczą karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub karę pozbawienia wolności orzeczoną w warunkach, o których mowa w art. 37b lub w art. 87 § 2 k.k. również mogą ubiegać się o dozór o objęcie dozorem elektronicznym.
- Kto nie może zostać objęty dozorem elektronicznym?
Systemem tym nie mogą zostać objęte osoby wobec których orzeczono:
- karę pozbawienia wolności w warunkach określonych w art. 64 § 2 k.k. ( recydywa wielokrotna),
- karę aresztu lub zastępczą karę aresztu za wykroczenie,
- zastępczą karę pozbawienia wolności za wykroczenie skarbowe,
- karę porządkową lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności,
- karę aresztu wojskowego.
- Organ decydujący o udzieleniu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego
Sądem właściwym do rozpoznania wniosku o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa (art. 43e k.k.w.).
- Wniosek
Prawidłowo sporządzony wniosek powinien spełniać wymogi pisma procesowego określone
w art. 119 k.p.k.
- Dokumenty dołączane do wniosku
Do wniosku należy dołączyć harmonogram zajęć oraz zgodę osoby lub osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących ze Skazanym w miejscu, w którym będzie wykonywany dozór.
- Opłata za wniosek
Wniosek jest zwolniony z opłaty sądowej.
- Termin rozpatrzenia wniosku
Zgodnie z przepisami prawa Sąd powinien rozpatrzyć wniosek w terminie 30 dni od daty jego wpływu.
- Odmowa udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego
Na postanowienie Sądu o odmowie udzielenia zgody na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego przysługuje zażalenie.
- Kolejny wniosek o “obrączkę”
Ponowny wniosek Skazany może złożyć dopiero po upływie 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o odmowie udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego.
W przypadku złożenia wniosku przed upływem 3miesięcy Sąd pozostawi go bez rozpoznania.
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 6.06.1997 r.- Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. 2020 r. poz. 523),
2. Ustawa z dnia 6.06.1997r. – Kodeks Karny (Dz.U. z 2019r. poz. 1950 z póź. zm.),
3. Ustawa z dnia 31.03.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020r. Poz. 568).
